SEMANA DA CIENCIA EN PONTEAREAS

O Concello de Ponteareas organiza cada ano unha semana da Ciencia, onde os rapaces e rapazas dos centros escolares da vila presentan os seus proxectos de investigación. Este ano os alumnos de 1º da ESO do IES Pedra da Auga presentamos o noso proxecto de investigación sobre o "Galo do tempo" de Portugal. Estas son algunhas das fotos dese evento.
Moitas grazas ó Concello por organizar esta actividade tan interesante e coa que aprendemos e nos divertimos tanto.

TEMPO E SENTIMENTOS

Os rapaces e rapazas de 1º da ESO,  xunto coa orientadora, fixemos un poema meteorolóxico, que fala dos nosos sentimentos en función do tempo nas diferentes estacións do ano. Esperamos que vos guste:

Oca Meteorolóxica creada polo alumnado de Xogos matemáticos de 2º eso:

SENSOR TERMOSTÁTICO PARA CONTROL DE TEMPERATURA

Aplicación real con un KIT de termostato:

   Se trata de una práctica realizada por los alumnos de 1o Curso del ciclo medio de Sistemas electrotécnicos del Instituto como aplicación real a una práctica del Módulo de Electrónica.

  Dicha práctica consistía en la aplicación de un circuito electrónico a la vida real, con aplicación en nuestro hogar, oficina, aulas, etc. en el que se deba controlar la temperatura ambiental con el fin de conseguir ahorro energético en dichos entornos.

  Para ello se ha estudiado el circuito, su funcionamiento, la función de cada uno de los componentes electrónicos utilizados, la soldadura de los mismos, las pruebas de buen funcionamiento y la comprobación final del mismo.

  Debemos destacar dos componentes fundamentales en el circuito, el SENSOR NTC, que es el detector de la temperatura ambiente, y el POTENCIÓMETRO, con el cual podemos regular la temperatura que queremos mantener en el recinto a controlar. Una vez establecida la temperatura deseada, si el NTC detecta menos temperatura  encenderá una resistencia, o abrirá la electroválvula que permite la entrada de agua caliente que calentará la temperatura, hasta que supere el valor prefijado en cuyo momento desactivará la fuente de calor. Esto lo hemos simulado en el vídeo con una bombilla. Si la temperatura es baja: SE ENCENDERÁ LA BOMBILLA (simulando que estamos calentando el recinto) si la temperatura alcanza el valor prefijado APAGARÁ LA BOMBILLA (simulando que hemos apagado la fuente de calor).

  Este sensor termostático podríamos utilizarlo en el calentamiento de nuestra vivienda, en el control de temperatura ambiente de un aula del Instituto, en una incubadora, etc.

  Podemos ver en esta imagen el esquema electrónico:

Video de simulación de su funcionamiento:

  

velocidade do son

Medida directa da velocidade do son

Para calcular a velocidade do son usamos a fórmula
v = e/t
O espazo (e) medímolo na rúa Trovador Xan García de Guillade entre a curva que hai diante do IES Pedra da Auga (punto A) e o galpón que hai a continuación do centro médico San Miguel (punto B).

 Facendo un pantallazo de Google Maps podemos medir a distancia, que é aproximadamente de 340 metros.

No punto A colocouse un equipo formado por Aisha, Lucía e Antonio, que fixeron sonar un plato de música, e no punto B estaban Sergio e Eva xunto co profe Xabier, quenes mediron o tempo que tardaba o son en chegar ata eles despois de golpear o plato.
Para iso usaron uns prismáticos e o móbil como cronómetro.

Os tempos medidos foron:
1 segundo (Xabier)
1,45 segundos e 1,54 segundos (Sergio)
2 segundos (Eva)


Despois repetimos o experimento no sentido contrario, golpeando un tambor no punto B e medindo en A o tempo de chegada do son.
O tempo foi de 0,9 segundos (Aisha)

Neste segundo experimento observamos que o son do tambor non se escoitaba tan ben como o do platillo a esa distancia.


Estas son as velocidades resultantes:

Xabier: 340 m/s
Aisha e Lucía: 377,8 m/s
Eva: 170 m/s
Sergio: 234,4 m/s  e 220,8 m/s  (calculado por Eva)

O valor atopado en Wikipedia é de 343,2 m/s = 1235,5 km/h a 20ºC cun 50% de humidade e ao nivel do mar.
Tendo en conta que as condicións ambientais non eran exactamente as mesmas e, sobre todo, a dificultade de medir con precisión os tempos do xeito que fixemos, os resultados son bastante aceptables.

Nota: A velocidade do son ten interese en aeronáutica porque representa unha barreira que só os avións a reacción supersónicos son capaces de sobrepasar.

Tamén é de utilidade cando estamos perto dunha totmenta para saber a que distancia se atopa de nós. Nese caso, contando os segundos que hai entre o resplandor do lóstrego e o estoupido do trono e dividindo entre 3, sabemos aproximadamente a distancia en kilómetros.
           

Meteosat

Os alumnos de 4º da ESO de Cultura científica fixemos un traballo sobre o METEOSAT, o seu manexo e utilidade para a predición do tempo meteorolóxico.
Esperamos que vos guste:

Observacions mes de xuño 2019

Finde + luns 3 de xuño
Eva: Menos mal que chove, porque estaba quedando todo seco.
Antonio: O sábado estaba na piscina e notei moita calor.
Alejandro: Este domingo sobre las 4 de la tarde el viento se desplazaba en dirección este. Era aire caliente y no había nubes.
Aisha: Ayer domingo fui al Bom Jesus de Braga (Portugal) y observé que no hacía ni mucho calor ni mucho frío, se estaba bien.

martes, 4
Eva: Hoxe quedeime sorprendida ,por que cando fomos a caseta para a ver canto había de choiva solo puña que habia 2 de auga  ,con todo o que choveu hoxe a primeira hora da mañá.

mércores, 5
Profe: Saín de casa con sandalias porque parecía que ía sair o sol e funme mollando os pés nas charcas que quedaron do que chovera pola noite.

venres, 38 de maio
Alejandro: Hoy poor la mañana observé que a ras de la carretera se levantaba niebla. Estaba frío y casi no había viento.

luns, 10 de xuño
Antonio: el domingo por la tarde estuve jugando al fútbol y noté que se estaba mejor a la sombra.
Lucía: el sábado en Silleda estaba nublado y había corrientes de aire frío muy molestas.

martes, 11 
Sergio: En el patio hay un árbol de ciruelas que la semana pasada estaban verdes y ahora están maduras.

mércores, 12
Alejandro: Hoy por la mañana me metí en una finca con silvas a buscar una pelota y aparte de pincharme observé que por debajo estaba mojado.

xoves, 13
Alejandro: Ayer vi una nube negra en Padróns, se movía muy rápido hacia el noroeste. Llegó a tapar el sol, pero despues volvió a brillar.
Antonio: Ayer en Angoares estaba entrenando a fútbol y había nubes negras. Estaban paradas y parecía que iba a llover pero no sucedió.

venres, 14
Profe: Hoxe pola mañá estaba nublade e facía frío como se estivésemos no inverno. Parece que o refrán "ata o 40 de maio non quites o saio" non debe ser certo, porque estamos a 45 de maio e ainda hai que andar abrigados para non apañar un resfriado. Vai ser que o cambio climático existe ...

fin de semana e luns, 17
Eva: Hoy el cielo está gris y tiene pinta de que va a llover, porque hay como nubes claroscuras.

martes 18
Alejandro: Hoy a la mañana las nubes vevían del suroeste y se dirigían hacia el noreste.
Profe: Estamos a 49 de maio e ainda non podemos quitar o saio. A ver se o cambio climático é maior do agardado.

mércores, 19
Sergio: Estos días está chovendo pero tamén está subindo a temperatura. Isto causa unha sensación de bochorno.
Alejandro: Acabo de darle una patada a una planta y expulsó un montón de polen.

La pluie

Los alumnos de frances de 4º de la ESO del IES Pedra da Auga hicieron un video clip sobre la lluvia en los alrededores del instituto. A partir de la Cancion "La Pluie" de la artista francesa "ZAZ". 

¡Buen trabajo chicos/as! 💖

Vídeo da fraseoloxía galega sobre o tempo_Parte III

Vídeo da fraseoloxía galega sobre o tempo_Parte II

Vídeo da fraseoloxía galega sobre o tempo_Parte I

Neste vídeo recóllese o traballo que fixeron os alumnos e alumnas de 2º ESO, coordinados polos profesores Belén Lagares e Francisco Lestón. Subímolo en tres partes, pois resulta demasiado pesado para subilo enteiro.

Escolma de fraseoloxismos en galego sobre o tempo meteorolóxico

Escolma de fraseoloxismos en galego sobre o tempo meteorolóxico

⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ 

CALOR

afogar de calor 

asarse coma un carneiro ao espeto

derreterse as pedras

Significado: Ir moita calor; quentar moito o sol; queimar.

—Ponteareas éche o que ten: de inverno morres de frío e no verán afogas de calor.

—A verdade é que nos asamos coma un carneiro ao espeto, pero temos o río cerca para refrescarnos.

—Aí falaches. Non hai mellor remedio nos días en que ata as pedras se derreten.

mornear ao sol coma un gato

Significado: Aproveitar os raios e a calor do sol.

—A min o que me presta, cando saen as primeiras raiolas, é mornear ao sol coma un gato. 

⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎

CHOVER POUCO 

chover tanto coma a mexeira dun gato

chover tanto coma a mexeira dun can 

—Non quedes na casa, que esta non é auga. Se chove tanto coma a mexeira dun can! 

CHOVER MOITO 

caer chuzos (de punta)

chover a chuzos 

chover a caldeiros

Significado: Chover abundante e intensamente, con forza e moito seguido, arroiar, diluviar: 

—Miña nai! Ímonos abrigar, que caen chuzos de punta!

—Este tempo non hai quen o entenda. Chove a caldeiros e nós sen paraugas.

MOLLARSE 

pórse coma un pito

Significado: Enchouparse, mollarse moito.

—E vas saír así, sen paraugas…? Vaste poñer coma un pito!

—Tranquilo, que de min escapa ata a chuvia.

⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎

SARABIAR 

caer pedras coma puños 

Significado: Cae sarabia, pedras, de grandes dimensións 

—Quen o diría? Nós tan tranquiliños e de repente empezan a caer pedras coma puños. 

NEVAR 

caer farrapos 

—Na nosa vila case nunca neva, pero acórdome dun día que caían farrapos grandes coma pexegos. 

⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎

FRÍO 

bater dente con dente 

ter carne de galiña

vai un frío que non paran nin os cans atados!

Significado: Sentir moito frío, tremer co frío.

—Marchou o sol, nós de manga curta, empezou a enfriar e non parabamos de bater dente con dente.

—A min púxoseme a carne de galiña. 

—Ía un frío que non paraban nin os cans atados!

⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎

VENTO 

zoar o vento coma un lobo 

Significado: Ir moito vento, con moito ruído.

Non puiden pegar ollo en toda a noite. Zoaba o vento coma un lobo. Metía medo! 

⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎

ESCAMPAR 

abrir unha raiola

levantar o tempo

Significado: Deixar de chover, verse o sol.

—Despois de tanta chuvia parece que quere levantar o tempo.

—Si. Aproveitemos que abriu unha raiola para xogar un partidiño. 

⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎ ⚫︎

REFRÁNS

◼︎ A mal tempo, boa cara 

Perante as dificultades meteorolóxicas hai que ter boa disposición. Que chova na túa festa de aniversario é triste pero xa se sabe que a mal tempo, boa cara. 

◼︎ Tempo e fartura, logo se muda 

O tempo, como a vida e a súa fortuna, poden mudar e alterarse de maneira imprevista e sorprendente: Vou levar un xersei e un paraugas, que se cadra aínda arrefría e se pon a chover. Como di o refrán: tempo e fartura, logo se muda. 

◼︎ A todo porquiño lle chega o seu San Martiño 

A altura do San Martiño (11 de novembro), os días fríos, pero con sol, son propicios para celebrar magostos e facer a matanza do porco. Este refrán tamén se aplica a unha persoa que despois de facer un mal ten o seu castigo no momento da morte. 

◼︎ Ceo morado, chan mollado.

◼︎ Norte escuro, vendaval seguro.

◼︎ Inverno chuvioso, verán caloroso.

◼︎ Arco da vella anoitecendo, bo tempo amencendo.

◼︎ Ceo mellado, tres días mollado.

Fraseoloxía en galego sobre o tempo meteorolóxico no rexistro coloquial

Fraseoloxía en galego sobre o tempo meteorolóxico no rexistro coloquial

IES Pedra da Auga (Ponteareas). Curso 2018-19

Materia: Lingua Galega e Literatura

Profesorado: Belén Lagares García e Francisco Lestón Villar

Nivel do alumnado: 2º ESO

Definición da idea: As frases feitas (ou modismos, ou locucións idiomáticas, ou fraseoloxismos) son unidades formadas por dúas ou máis palabras que están fixadas na lingua e que presentan unha lexicalización: o seu significado non é literal, non responde á suma dos seus compoñentes.

Andar coa mosca detrás da orella, bater cos pés no cu, caer chuzos de punta, asarse coma un carneiro ao espeto…

O emprego da fraseoloxía propia dunha lingua na fala coloquial é un claro índice da calidade de uso desa lingua por parte dos falantes. No noso alumnado estamos percibindo cada vez máis a utilización do castelán como lingua do rexistro informal, quedando o galego só como lingua formal para a aprendizaxe de contidos en certas materias do currículo. Pretendemos que os nosos alumnos/as creen rexistros coloquiais en galego partindo de frases feitas relacionadas co tempo meteorolóxico para que a lingua galega forme parte tamén do seu rexistro coloquial.

Obxectivo da tarefa: Enriquecer o rexistro coloquial do alumnado coa incorporación de frases feitas en galego relacionadas co tempo meteorolóxico.

Secuencia das actividades:

☛ Recolleita, por parte do alumnado e coa orientación dos profesores, de frases feitas. A selección farase a partir da súa experiencia persoal («galeguizando» as traducións literais do castelán), consultando aos familiares e botando man de repertorios fraseolóxicos.
☛ Selección de frases feitas.
☛ Creación dun contexto de uso para as frases feitas recollidas.
☛ Selección de imaxes para ilustrar os fraseoloxismos.
☛ Realización dun vídeo co traballo realizado.